6 Xu hướng định hình tương lai Điện toán đám mây toàn cầu năm 2029

Tại Hội nghị Chiến lược Hạ tầng, Vận hành & Cloud Gartner IT vừa diễn mới đây, Gartner, Inc. đã công bố sáu xu hướng hàng đầu được dự báo sẽ định hình việc áp dụng điện toán đám mây trong bốn năm tới.

Các xu hướng then chốt này bao gồm: Sự bất mãn với Cloud (Cloud Dissatisfaction), nhu cầu AI/Machine Learning (ML), Đa đám mây (Multicloud), tính bền vững (Sustainability), chủ quyền kỹ thuật số (Digital Sovereignty) và các giải pháp chuyên ngành (Industry solutions).

Trong bài phát biểu khai mạc, Joe Rogus, Giám đốc, Cố vấn tại Gartner, nhận định: “Các xu hướng này đang thúc đẩy sự dịch chuyển về cách Cloud chuyển đổi từ một công cụ hỗ trợ công nghệ thành một yếu tố đột phá kinh doanh và là điều cần thiết đối với hầu hết các tổ chức. Trong vài năm tới, Cloud sẽ tiếp tục mở khóa các mô hình kinh doanh mới, lợi thế cạnh tranh và những cách thức mới để đạt được sứ mệnh kinh doanh.”

Xu hướng 1: Sự bất mãn với Cloud (Cloud Dissatisfaction)

Việc áp dụng Cloud vẫn tiếp tục tăng trưởng, nhưng không phải tất cả các doanh nghiệp triển khai đều thành công. Gartner dự đoán rằng có khoảng 25% các tổ chức sẽ trải qua sự thất vọng đáng kể với việc áp dụng Cloud vào năm 2028, do kỳ vọng không thực tế, triển khai không tối ưu hoặc không kiểm soát chi phí.

Để duy trì khả năng cạnh tranh, các doanh nghiệp cần có một chiến lược Cloud rõ ràng và thực thi hiệu quả. Nghiên cứu của Gartner chỉ ra rằng những tổ chức giải quyết thành công trọng tâm chiến lược ngay từ đầu thì sự bất mãn về Cloud giảm đi vào năm 2029.

Những nguyên nhân phổ biến dẫn đến "Cloud Dissatisfaction" có thể bao gồm:

• Chi phí vượt ngoài kiểm soát: Chi phí phát sinh cao hơn dự kiến do quản lý tài nguyên không hiệu quả hoặc mô hình định giá phức tạp.
• Vấn đề bảo mật và tuân thủ: Lo ngại về an toàn dữ liệu, rò rỉ thông tin hoặc khó khăn trong việc tuân thủ các quy định pháp lý liên quan đến lưu trữ và xử lý dữ liệu trên đám mây.
• Hiệu suất không đáp ứng yêu cầu: Tốc độ truy cập, độ trễ hoặc độ tin cậy của dịch vụ không đảm bảo cho các ứng dụng và quy trình kinh doanh quan trọng.
• Khó khăn trong quản lý và vận hành: Sự phức tạp khi quản lý môi trường đa đám mây (multi-cloud), thiếu công cụ quản lý hiệu quả hoặc cần nguồn nhân lực có chuyên môn cao.
• Thiếu sự hỗ trợ từ nhà cung cấp: Phản hồi chậm, thiếu giải pháp kịp thời khi có sự cố xảy ra.
• Khóa chặt bởi nhà cung cấp (Vendor Lock-in): Gặp khó khăn khi muốn chuyển đổi dữ liệu hoặc ứng dụng sang nhà cung cấp dịch vụ đám mây khác. 

Tóm lại, "Cloud Dissatisfaction" nhấn mạnh khoảng cách giữa lợi ích được kỳ vọng và thực tế trải nghiệm khi áp dụng công nghệ điện toán đám mây.

Xu hướng 2: Nhu cầu AI/ML tăng mạnh

Nhu cầu về AI/ML được dự báo sẽ tăng vọt. Các nhà cung cấp siêu quy mô (hyperscalers) giữ vị trí cốt lõi trong sự tăng trưởng này. Họ sẽ thúc đẩy sự thay đổi trong cách phân bổ tài nguyên tính toán bằng cách tích hợp các năng lực nền tảng vào hạ tầng IT của mình, tạo điều kiện hợp tác với các nhà cung cấp và người dùng, cũng như tận dụng dữ liệu thực và dữ liệu tổng hợp (synthetic data) để huấn luyện các mô hình AI. Gartner dự đoán 50% tài nguyên Cloud sẽ được dành cho workload (khối lượng công việc) của AI vào năm 2029, tăng đáng kể so với mức dưới 10% hiện nay.

Ông Rogus cho biết: "Tất cả điều này cho thấy workload liên quan đến AI trên Cloud sẽ tăng gấp năm lần vào năm 2029... Đây là thời điểm để các tổ chức đánh giá xem trung tâm dữ liệu và chiến lược Cloud của họ đã sẵn sàng để xử lý sự gia tăng đột biến về nhu cầu AI & ML hay chưa. Trong nhiều trường hợp, họ có thể cần phải đưa AI đến nơi có dữ liệu để hỗ trợ sự tăng trưởng này."

Xu hướng 3: Đa đám mây và liên đám mây (Multi Cloud and Cross Cloud)

Mặc dù nhiều doanh nghiệp đã chuyển sang sử dụng kiến trúc Đa Đám Mây (Multi-Cloud), họ lại đang đối mặt với khó khăn lớn. Đó là khi kết nối các nhà cung cấp Cloud với nhau không hề đơn giản.

Việc thiếu sự đồng bộ và tương thích giữa các môi trường Cloud khác nhau đang làm chậm quá trình áp dụng Cloud. Gartner dự báo rằng, đến năm 2029, hơn 50% các tổ chức sẽ không đạt được hiệu quả như kỳ vọng từ việc triển khai đa đám mây.

Giải pháp được Gartner khuyến nghị là mô hình Liên Đám Mây (Cross-Cloud). Liên Đám Mây cho phép các khối lượng công việc hoạt động phối hợp nhịp nhàng không chỉ trên nhiều nền tảng Cloud công cộng khác nhau mà còn cả trên hạ tầng vật lý tại chỗ (on-premises) hoặc các trung tâm dữ liệu thuê riêng (colocation). Điều này giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu suất và đạt được mục tiêu kinh doanh.

Xu hướng 4: Giải pháp chuyên ngành (Industry Solutions)

Các giải pháp Cloud không còn chỉ là công cụ đa năng. Hiện tại, có một xu hướng lớn là các nhà cung cấp đang xây dựng những nền tảng Cloud chuyên biệt hóa để giải quyết trực tiếp các bài toán kinh doanh riêng của từng ngành (ví dụ: Cloud cho Ngân hàng, Cloud cho Y tế, Cloud cho Bán lẻ).

Theo Gartner, hơn 50% các tổ chức sẽ sử dụng những nền tảng Cloud chuyên ngành này để thúc đẩy mạnh mẽ các sáng kiến kỹ thuật số của họ vào năm 2029. Thay vì thay thế toàn bộ hệ thống IT hiện có, các doanh nghiệp nên xem Cloud chuyên ngành là một công cụ chiến lược để mở rộng năng lực của doanh nghiệp. Cách tiếp cận này giúp các tổ chức vừa tránh được "Nợ kỹ thuật" vừa thúc đẩy sự đổi mới của doanh nghiệp

Nợ kỹ thuật (technical debt) là một phép ẩn dụ phổ biến trong ngành IT để mô tả hậu quả của việc chọn giải pháp nhanh chóng, dễ dàng trong ngắn hạn thay vì giải pháp tối ưu và bài bản hơn. Giống như nợ tài chính, việc chọn giải pháp nhanh (tiết kiệm thời gian ban đầu) sẽ tạo ra "lãi suất" phải trả sau này. "Lãi suất" đó là chi phí bổ sung dưới dạng code phức tạp, khó bảo trì, khó nâng cấp, và cuối cùng có thể phải viết lại toàn bộ hệ thống.

Xu hướng 5: Cloud có chủ quyền (Sovereign Cloud)

Với sự gia tăng của AI, các quy định bảo mật dữ liệu nghiêm ngặt hơn, cùng với những căng thẳng địa chính trị, nhu cầu về dịch vụ Cloud có chủ quyền (sovereign cloud services) đang trở nên cấp thiết.

Điều này có nghĩa là, các tổ chức ngày càng phải đảm bảo rằng dữ liệu, hạ tầng và các khối lượng công việc quan trọng của họ được bảo vệ khỏi sự kiểm soát hoặc khả năng truy cập từ các chính phủ nước ngoài hay các khu vực pháp lý bên ngoài lãnh thổ. Gartner dự đoán rằng, hơn 50% các tổ chức đa quốc gia sẽ có chiến lược Chủ quyền Kỹ thuật số vào năm 2029, tăng mạnh so với con số dưới 10% hiện nay.

Ông Rogus (Gartner) nhận định: "Hiện tại đã có rất nhiều dịch vụ Cloud có thể hỗ trợ các tổ chức đáp ứng yêu cầu về chủ quyền kỹ thuật số. Tuy nhiên, điều quan trọng là các doanh nghiệp phải hiểu rõ chính xác nhu cầu bảo mật của mình để có thể lựa chọn sự kết hợp giải pháp tối ưu, nhằm bảo vệ dữ liệu và đảm bảo tính toàn vẹn hoạt động của hệ thống."

Xu hướng 6: Tính bền vững (Sustainability)

Trách nhiệm đối với hạ tầng IT bền vững đang được chia sẻ ngày càng nhiều giữa các nhà cung cấp và người dùng Cloud. Sự thay đổi này được thúc đẩy bởi áp lực từ các cơ quan quản lý, nhà đầu tư, cùng với nhu cầu công chúng về việc hài hòa giữa đầu tư công nghệ và mục tiêu bảo vệ môi trường.

Đặc biệt, khi các workload AI đòi hỏi ngày càng nhiều năng lượng, các tổ chức chịu áp lực lớn hơn phải hiểu rõ, đo lường và kiểm soát các tác động môi trường của các công nghệ Cloud mới.

Nghiên cứu của Gartner chỉ ra rằng, hơn 50% các tổ chức toàn cầu sẽ ưu tiên Tính Bền Vững như một tiêu chí bắt buộc trong quy trình mua sắm vào năm 2029. Để tối đa hóa giá trị từ các khoản đầu tư vào Cloud, các doanh nghiệp cần phải có tầm nhìn xa hơn tác động môi trường đơn thuần, và phải điều chỉnh chiến lược bền vững sao cho đồng bộ với các mục tiêu và kết quả kinh doanh cốt lõi.

Chủ động ứng phó với tương lai Cloud

06 xu hướng mà Gartner vừa công bố đã phác họa rõ ràng bức tranh Cloud trong bốn năm tới: một môi trường vừa đầy rẫy thách thức (như sự bất đạt kỳ vọng và khó khăn khi triển khai Cloud nói chung và Multi-Cloud nói riêng) vừa chứa đựng cơ hội đột phá (như AI/ML và Cloud chuyên ngành).

Quan trọng hơn, các yếu tố như chủ quyền Cloud và tính bền vững không còn là tùy chọn mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc, ảnh hưởng trực tiếp đến chiến lược mua sắm và vận hành của hơn 50% doanh nghiệp toàn cầu.

Để chuyển đổi Cloud thành một yếu tố đột phá kinh doanh, chứ không chỉ là công cụ hỗ trợ công nghệ, các tổ chức cần:

1. Xây dựng Chiến lược rõ ràng ngay từ đầu để tránh lãng phí và "Nợ Kỹ Thuật."
2. Đánh giá lại hạ tầng để sẵn sàng đáp ứng nhu cầu tính toán AI tăng gấp 5 lần.
3. Ưu tiên các giải pháp Cloud có chủ quyền và Multi-Cloud/ Cross-Cloud linh hoạt để đảm bảo an toàn dữ liệu và tính toàn vẹn hoạt động.

Việc chủ động nắm bắt và điều chỉnh chiến lược Cloud theo các xu hướng này sẽ là chìa khóa để duy trì lợi thế cạnh tranh bền vững trong kỷ nguyên số.

- Nguồn: Gartner, 2025. -